Profilaktyczna mastektomia jest to zabieg amputacji piersi, przeprowadzany głównie w przypadku gdy istnieje ryzyko zachorowania na raka piersi. Według danych statystycznych, ilość kobiet chorujących na nowotwór piersi wzrasta z roku na rok. W 2013 roku stanowił on 22% zachorowań wśród Polek.
Każdy z nas słyszał o raku piersi, jednak nie każdy wie na czym dokładnie polega ta choroba. Nowotwór złośliwy gruczołu sutkowego jest nowotworem, który z początku rozwija się w piersi, a następnie poprzez naczynia krwionośne i chłonne daje przerzuty do węzłów chłonnych. W ten sposób nowotwór piersi atakuje inne narządy, nawet te stosunkowo odległe. Wywodzi się on z tkanki nabłonkowej piersi.
Obecnie możemy wyróżnić wiele czynników przyczyniających się do rozwoju raka piersi. Do najważniejszych z nich zaliczane są:
Są to nazwy genów, których mutacje są bezpośrednią przyczyną rozwoju raka piersi jajników. Są one dziedziczne, dlatego też przy raku piersi często mówimy o czynnikach genetycznych. Kobiety które odziedziczyły wadliwy gen znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na wyżej wymienione nowotwory – o 50 – 80% w przypadku raka piersi i o 40% w przypadku raka jajnika.
Profilaktyczna mastektomia to zabieg przeznaczony dla kobiet znajdujących się w wysokiej lub bardzo wysokiej grupie ryzyka zachorowania na raka piersi.
Są to kobiety nie obarczone mutacją genów BRCA1 i BRCA2, jednak u których ryzyko zachorowania jest kilkukrotnie większe niż w przypadku innych przedstawicielek płci pięknej. W grupie wysokiego ryzyka znajdują się również panie, u których w rodzinie odnotowano 2 – 3 przypadki wystąpienia nowotworu złośliwego gruczołu sutkowego.
Ta grupa kobiet obarczona jest mutacjami genów BRCA1 i BRCA2, kilkunasto a nawet kilkudziesięciokrotnie większym ryzykiem zachorowania na raka piersi, a w ich rodzinie wystąpiły co najmniej 3 przypadki zachorowania na nowotwór piersi.
W 2013 roku Angelina Jolie przyznała, że przeszła zabieg profilaktycznej obustronnej mastektomii. Decyzja aktorki spowodowana była mutacją genu BRCA1 poprzez który ryzyko zachorowania na raka piersi wzrosło do prawie 90%. Dodatkowo aktorka była obarczona ponad 50% ryzykiem zachorowania na nowotwór jajników. Angelina postanowiła podzielić się tą informacją z całym światem. Nie było to jednak spowodowane pragnieniem medialnego rozgłosu – aktorka postanowiła dać przykład kobietom na całym świecie, aby nie bały się badać i podejmować decyzji dotyczących profilaktycznej mastektomii.
Po oświadczeniu aktorki, znacznie więcej Polek (i nie tylko) zaczęło badać swoje piersi. Wiele z nich zdecydowało się również na pozostanie pod stałą opieką poradni genetycznych.
Profilaktyczna mastektomia różni się jednak od mastektomii radykalnej. W przypadku tej drugiej, usuwana jest cała pierś oraz węzły chłonne pachy, które również zostały zajęte przez nowotwór. W przypadku mastektomii profilaktycznej usuwany jest jedynie sam gruczoł. Brodawka, otoczka sutkowa (pokryte cienką warstwą skóry) oraz węzły chłonne zostają na swoich miejscach nienaruszone.
Profilaktyczna mastektomia jest zabiegiem rozległym, zwłaszcza jeżeli mamy do czynienia z pacjentką z dużym biustem. Do głównych możliwych powikłań występujących po tym zabiegu zaliczają się:
Pamiętajmy o tym, że zabieg profilaktycznej mastektomii nie zniweluje ryzyka zachorowania na nowotwór piersi w 100%. Pacjentki poddające się tej procedurze muszą być świadome tego, że zawsze istnieje pewien margines ryzyka którego nie jesteśmy w stanie się pozbyć.
Kobiety poddające się profilaktycznej mastektomii bardzo często decydują się na przeprowadzenie rekonstrukcji piersi podczas jednego zabiegu. W tym celu najczęściej wykorzystywane są implanty piersiowe, jednak niektóre ośrodki w Polsce proponują rekonstrukcję piersi za pomocą tkanek własnych. W uzyskaniu jak najlepszych efektów pomagają również przeszczepy własnej tkanki tłuszczowej.
Ważnym jest, aby przed zabiegiem wykonać wszelkie badania zlecone przez lekarza. Pamiętaj również o tym, aby zaprzestać palić papierosy – nie tylko zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór, ale również znacznie zwężają naczynia krwionośne co wiąże się ze znacznie większym ryzykiem wystąpienia groźnych powikłań.
Po wykonaniu odpowiednich nacięć, lekarz usuwa dany gruczoł piersiowy. Wycięte tkanki są następnie wysyłane do badania histopatologicznego. Jeżeli przeprowadzana jest jednoczesna rekonstrukcja piersi, wówczas wstawiane są implanty. W przypadku rekonstrukcji najrozsądniej wybrać implanty anatomiczne, które nadadzą piersi naturalnego kształtu. Pamiętajmy również o tym, że skóra po mastektomii jest znacznie cieńsza, dlatego też dobranie odpowiedniego implantu uchroni nas przed defektem estetycznym w postaci różnego rodzaju zmarszczeń i wypukłości protezy piersiowej.
Podczas zabiegu z pewnością zostaną założone dreny mające na celu odprowadzanie nadmiaru płynów – nie próbuj się ich pozbyć samodzielnie.
Przez pierwszych kilka tygodni staraj się nie wykonywać żadnych forsownych ćwiczeń czy też nadmiernej aktywności fizycznej. Wskazane są natomiast spokojne spacery.
Lekarz z pewnością zaleci noszenie specjalnego biustonosza pooperacyjnego.
Przy rekonwalescencji po profilaktycznej mastektomii połączonej z rekonstrukcją piersi należy uzbroić się w cierpliwość – blizny pooperacyjne mogą goić się nawet 12 miesięcy.
